ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ
Δείτε εδώ το βιβλίο σε pdf.
Το μάθημα διδάσκεται στη Β τάξη του ΕΠΑΛ, του τομέα Πληροφορικής.
Το μάθημα διδάσκεται στη Β τάξη του ΕΠΑΛ, του τομέα Πληροφορικής.
ΚΕΦ 1. βασικεσ εισαγωγικεσ εννοιεσ
Κάθε Ηλεκτρονικός Υπολογιστής είναι ένα σύστημα που αποτελείται από το Υλικό και το Λογισμικό.
Υλικό (hardware): Είναι οι συσκευές, τα ηλεκτρικά, τα ηλεκτρονικά και τα μηχανικά μέρη του υπολογιστή, δηλαδή όλα αυτά που βλέπουμε και αγγίζουμε.
Λογισμικό (software) είναι όλα τα προγράμματα και οι εφαρμογές που χρησιμοποιούν οι υπολογιστές για να λειτουργήσουν.
Για να λειτουργήσει ο υπολογιστής μας χρειάζεται να έχουμε λοιπόν το απαραίτητο Υλικό, αλλά και το απαραίτητο Λογισμικό.
Θα μπορούσε κανείς να πει, ότι το λογισμικό κάνει την ίδια δουλειά σε έναν υπολογιστή, με τη δουλειά που κάνει το τιμόνι σε ένα αυτοκίνητο.
Θέλουμε να έχουμε ένα αυτοκίνητο, ολοκαίνουργο, που να έχει κάθε τι από την τελευταία τεχνολογία, που να μην έχει όμως τιμόνι; Άρα να μην μπορεί να μας πάει όπου θέλουμε;
Ε μπορείτε να φανταστείτε λοιπόν έτσι και έναν ολοκαίνουργο υπολογιστή χωρίς λογισμικό!
Θα μπορούσε κανείς να πει, ότι το λογισμικό κάνει την ίδια δουλειά σε έναν υπολογιστή, με τη δουλειά που κάνει το τιμόνι σε ένα αυτοκίνητο.
Θέλουμε να έχουμε ένα αυτοκίνητο, ολοκαίνουργο, που να έχει κάθε τι από την τελευταία τεχνολογία, που να μην έχει όμως τιμόνι; Άρα να μην μπορεί να μας πάει όπου θέλουμε;
Ε μπορείτε να φανταστείτε λοιπόν έτσι και έναν ολοκαίνουργο υπολογιστή χωρίς λογισμικό!
Πρόγραμμα είναι το σύνολο των εντολών που καθοδηγεί με λεπτομέρεια έναν υπολογιστή για να κάνει συγκεκριμένες δουλειές.
Το πρόγραμμα είναι γραμμένο σε γλώσσα προγραμματισμού. Αυτή η γλώσσα που καταλαβαίνει ο υπολογιστής. Οι γλώσσες προγραμματισμού κατατάσσονται (ανάλογα με τις εντολές που χρησιμοποιούν) σε χαμηλού και υψηλού επιπέδου.
Χαμηλού επιπέδου είναι αυτές που είναι πιο κοντά στη μηχανή. (π.χ γλώσσα Χ86)
Υψηλού επιπέδου είναι αυτές που είναι πιο κοντά στον άνθρωπο. (π.χ. γλώσσα Python)
Το πρόγραμμα είναι γραμμένο σε γλώσσα προγραμματισμού. Αυτή η γλώσσα που καταλαβαίνει ο υπολογιστής. Οι γλώσσες προγραμματισμού κατατάσσονται (ανάλογα με τις εντολές που χρησιμοποιούν) σε χαμηλού και υψηλού επιπέδου.
Χαμηλού επιπέδου είναι αυτές που είναι πιο κοντά στη μηχανή. (π.χ γλώσσα Χ86)
Υψηλού επιπέδου είναι αυτές που είναι πιο κοντά στον άνθρωπο. (π.χ. γλώσσα Python)
Είδη λογισμικού
Λογισμικό εφαρμογών:
Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται όλα τα προγράμματα που χρησιμοποιούνται για να λειτουργήσει ο υπολογιστής και να εκτελεστούν οι εφαρμογές.
Λογισμικό εφαρμογών:
- Επεξεργασίας εικόνων, βίντεο, ήχων και πολυμέσων (π.χ. ζωγραφική)
- Αυτοματισμού γραφείου (word, Excel κ.ά.)
- Εκπαιδευτικά προγράμματα (π.χ. για τα μαθηματικά Geogebra, για την ιστορία, τη γεωγραφία)
- Φυλλομετρητής (browser) Mozilla, Internet Explorer, Chrome …
- …
Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται όλα τα προγράμματα που χρησιμοποιούνται για να λειτουργήσει ο υπολογιστής και να εκτελεστούν οι εφαρμογές.
Άσκηση 1 : Να καταγράψετε μερικές εφαρμογές που χρησιμοποιείτε στο κινητό σας.
Λειτουργικό Σύστημα είναι πολλά προγράμματα μαζί που χρειάζονται για να λειτουργήσει σωστά ο υπολογιστής και να τον χρησιμοποιήσει ευκολότερα ο άνθρωπος.
Περιλαμβάνει και κάποια ειδικά εργαλεία (utilities) που χρησιμεύουν στη λειτουργία του υπολογιστή π.χ. εντολές για φορματ (format) στο δίσκο, έλεγχο και διόρθωση προβλημάτων (Scan disc)
Περιλαμβάνει και κάποια ειδικά εργαλεία (utilities) που χρησιμεύουν στη λειτουργία του υπολογιστή π.χ. εντολές για φορματ (format) στο δίσκο, έλεγχο και διόρθωση προβλημάτων (Scan disc)
Θα μπορούσαμε να πούμε πως το λειτουργικό σύστημα είναι ο μαέστρος σε μια ορχήστρα. Είναι εκείνος που κανονίζει πότε και πως θα λειτουργήσει κάθε όργανο που συμμετέχει στην ορχήστρα, ώστε να λειτουργήσουν όλα τα μέρη της με συμφωνία! |
|
Άσκηση 2: Να βρείτε το λειτουργικό σύστημα του κινητού σας. Ποια έκδοση χρησιμοποιεί;
Βασικές αρμοδιότητες του Λειτουργικού Συστήματος:
Α. Το λειτουργικό Σύστημα έχει φτιάξει την επιφάνεια εργασίας στην οθόνη (Διεπαφή Χρήστη), ώστε να μπορεί κάθε άνθρωπος εύκολα και γρήγορα να λειτουργήσει τον υπολογιστή.
Β. Το λειτουργικό σύστημα κανονίζει πότε και πως θα λειτουργήσει κάθε τι από το υλικό και τις συσκευές του Η/Υ.
Α. Το λειτουργικό Σύστημα έχει φτιάξει την επιφάνεια εργασίας στην οθόνη (Διεπαφή Χρήστη), ώστε να μπορεί κάθε άνθρωπος εύκολα και γρήγορα να λειτουργήσει τον υπολογιστή.
Β. Το λειτουργικό σύστημα κανονίζει πότε και πως θα λειτουργήσει κάθε τι από το υλικό και τις συσκευές του Η/Υ.
Δομή ενός λειτουργικού συστήματος:
Τα κυριότερα προγράμματα σ΄ ένα λειτουργικό σύστημα είναι:
Τα κυριότερα προγράμματα σ΄ ένα λειτουργικό σύστημα είναι:
Ο πυρήνας:
είναι το κυριότερο τμήμα του Λειτουργικού Συστήματος. Είναι υπεύθυνος για τη συνεργασία του λογισμικού με το υλικό του υπολογιστή. |
Σύστημα αρχείων:
είναι αυτό που φροντίζει πώς αποθηκεύονται τα αρχεία (πώς δίνουμε όνομα, που αποθηκεύονται και πως τα βρίσκουμε) |
Η διεπαφή του χρήστη:
είναι το κομμάτι που βλέπει ο χρήστης. Με αυτό, καταφέρνουμε την επικοινωνία του ανθρώπου με τη μηχανή. |
Το περιβάλλον εργασίας στον υπολογιστή, δηλώνει ότι υπάρχει λειτουργικό σύστημα. Αν το δούμε μπορούμε να καταλάβουμε πιο λειτουργικό σύστημα έχει.
Πυρήνας:
Είναι το βασικότερο πρόγραμμα του Λειτουργικού Συστήματος
Λειτουργεί συνέχεια, από την ώρα που θα ανοίξει ο υπολογιστής μέχρι την ώρα που θα κλείσει.
Δουλειά του είναι να κανονίζει πότε θα δουλέψει κάθε εξάρτημα του υπολογιστή.
Διακοπή: είναι ένα ηλεκτρονικό σήμα που στέλνει καθένα από το υλικό στον πυρήνα και δηλώνει ότι θέλει να λειτουργήσει.
Πως λειτουργεί ο πυρήνας:
Ένα υλικό, π.χ. ο εκτυπωτής, στέλνει ένα σήμα διακοπής, ζητάει δηλαδή να δουλέψει (να εκτυπώσει). Ο πυρήνας δέχεται το σήμα αυτό και δίνει εντολή στον υπολογιστή (λέει ΟΚ), να κάνει την εκτύπωση. Αν έχουν ζητήσει πολλά εξαρτήματα να δουλέψουν, ο πυρήνας κανονίζει πότε θα δουλέψει το καθένα.
Ο πυρήνας μοιάζει με τον καθηγητή μέσα στην τάξη: Πρέπει να κοιτάζει όλη την τάξη, από την αρχή μέχρι το τέλος, και όταν οι μαθητές στείλουν το σήμα τους (σηκώνουν το χέρι τους) πρέπει να κανονίσει πότε θα μιλήσει ο κάθε μαθητής.
Είναι το βασικότερο πρόγραμμα του Λειτουργικού Συστήματος
Λειτουργεί συνέχεια, από την ώρα που θα ανοίξει ο υπολογιστής μέχρι την ώρα που θα κλείσει.
Δουλειά του είναι να κανονίζει πότε θα δουλέψει κάθε εξάρτημα του υπολογιστή.
Διακοπή: είναι ένα ηλεκτρονικό σήμα που στέλνει καθένα από το υλικό στον πυρήνα και δηλώνει ότι θέλει να λειτουργήσει.
Πως λειτουργεί ο πυρήνας:
Ένα υλικό, π.χ. ο εκτυπωτής, στέλνει ένα σήμα διακοπής, ζητάει δηλαδή να δουλέψει (να εκτυπώσει). Ο πυρήνας δέχεται το σήμα αυτό και δίνει εντολή στον υπολογιστή (λέει ΟΚ), να κάνει την εκτύπωση. Αν έχουν ζητήσει πολλά εξαρτήματα να δουλέψουν, ο πυρήνας κανονίζει πότε θα δουλέψει το καθένα.
Ο πυρήνας μοιάζει με τον καθηγητή μέσα στην τάξη: Πρέπει να κοιτάζει όλη την τάξη, από την αρχή μέχρι το τέλος, και όταν οι μαθητές στείλουν το σήμα τους (σηκώνουν το χέρι τους) πρέπει να κανονίσει πότε θα μιλήσει ο κάθε μαθητής.
Το σύστημα αρχείων:
Είναι το κομμάτι του Λειτουργικόύ Συστήματος που διαχειρίζεται τα αρχεία του υπολογιστή (ονοματοδοσία, μετακίνηση, διαγραφή, ιδιότητες κλπ)
Είναι το κομμάτι του Λειτουργικόύ Συστήματος που διαχειρίζεται τα αρχεία του υπολογιστή (ονοματοδοσία, μετακίνηση, διαγραφή, ιδιότητες κλπ)
Η διεπαφή του χρήστη:
Ο χρήστης δίνει εντολές με το ποντίκι στο περιβάλλον εργασίας.
Ο διερμηνευτής εντολών, είναι ένα πρόγραμμα του Λ.Σ..
Δουλεύει κάθε φορά που ο άνθρωπος δίνει μια εντολή στη μηχανή (κάνει κλικ) και κάθε φορά που η μηχανή έχει ένα μήνυμα για τον άνθρωπο.
Δουλειά του είναι να μεταφράζει τις εντολές του χρήστη σε γλώσσα που την καταλαβαίνει ο υπολογιστής, και τα μηνύματα που θέλει να στείλει ο υπολογιστής σε γλώσσα που να την καταλαβαίνει ο άνθρωπος.
Ο διερμηνευτής εντολών μοιάζει με έναν μεταφραστή. Δεν μιλάει συνεχώς αλλά μόνο κάθε φορά που χρειάζεται να μεταφράσει τα λόγια του ενός για να τα καταλάβει ο άλλος.
-----------------------------------------------------------------------
Το γραφικό περιβάλλον επικοινωνίας, υπάρχει στα σύγχρονα λειτουργικά συστήματα. Ο χρήστης πλέον επικοινωνεί με τον υπολογιστή χωρίς να έχει απαραίτητα γνώσεις προγραμματισμού.
Στο περιβάλλον υπάρχουν "παράθυρα" των εφαρμογών που εκτελούνται και εικονίδια για τις εφαρμογές, τα αρχεία και τους φακέλους που υπάρχουν.
Ο χρήστης μπορεί να ξεκινήσει και να τερματίσει εφαρμογές, να αλλάξει θέση εικονιδίων ή μέγεθος παραθύρων με τη χρήση μόνο του ποντικιού ή του δακτύλου ή άλλης συσκευής κατάδειξης.
Υπάρχει περιοχή που εμφανίζονται οι εφαρμογές που εκτελούνται καθώς και άλλες πληροφορίες π.χ. ώρα, ημερομηνία, γλώσσα κλπ.
Υπάρχει δυνατότητα εμφάνισης περιοχής με τα "μενού" εφαρμογών.
Το γραφικό περιβάλλον επικοινωνίας είναι πια βασικό για την επικοινωνία του ανθρώπου με τον υπολογιστή.
Βασικά στοιχεία:
Ο χρήστης δίνει εντολές με το ποντίκι στο περιβάλλον εργασίας.
Ο διερμηνευτής εντολών, είναι ένα πρόγραμμα του Λ.Σ..
Δουλεύει κάθε φορά που ο άνθρωπος δίνει μια εντολή στη μηχανή (κάνει κλικ) και κάθε φορά που η μηχανή έχει ένα μήνυμα για τον άνθρωπο.
Δουλειά του είναι να μεταφράζει τις εντολές του χρήστη σε γλώσσα που την καταλαβαίνει ο υπολογιστής, και τα μηνύματα που θέλει να στείλει ο υπολογιστής σε γλώσσα που να την καταλαβαίνει ο άνθρωπος.
Ο διερμηνευτής εντολών μοιάζει με έναν μεταφραστή. Δεν μιλάει συνεχώς αλλά μόνο κάθε φορά που χρειάζεται να μεταφράσει τα λόγια του ενός για να τα καταλάβει ο άλλος.
-----------------------------------------------------------------------
Το γραφικό περιβάλλον επικοινωνίας, υπάρχει στα σύγχρονα λειτουργικά συστήματα. Ο χρήστης πλέον επικοινωνεί με τον υπολογιστή χωρίς να έχει απαραίτητα γνώσεις προγραμματισμού.
Στο περιβάλλον υπάρχουν "παράθυρα" των εφαρμογών που εκτελούνται και εικονίδια για τις εφαρμογές, τα αρχεία και τους φακέλους που υπάρχουν.
Ο χρήστης μπορεί να ξεκινήσει και να τερματίσει εφαρμογές, να αλλάξει θέση εικονιδίων ή μέγεθος παραθύρων με τη χρήση μόνο του ποντικιού ή του δακτύλου ή άλλης συσκευής κατάδειξης.
Υπάρχει περιοχή που εμφανίζονται οι εφαρμογές που εκτελούνται καθώς και άλλες πληροφορίες π.χ. ώρα, ημερομηνία, γλώσσα κλπ.
Υπάρχει δυνατότητα εμφάνισης περιοχής με τα "μενού" εφαρμογών.
Το γραφικό περιβάλλον επικοινωνίας είναι πια βασικό για την επικοινωνία του ανθρώπου με τον υπολογιστή.
Βασικά στοιχεία:
- Υπάρχει γραφικό περιβάλλον επικοινωνίας και όχι μόνο γραμμή εντολών. (1)
- Υπάρχουν παράθυρα, ορθογώνιες περιοχές δηλαδή, που εκεί εκτελούνται εφαρμογές. Αυτά τα παράθυρα εμφανίζονται με συγκεκριμένο τρόπο (περιοχή τίτλου, χρώμα πλαισίου, μεγιστοποίηση, ελαχιστοποίηση, κλείσιμο). (2)
- Υπάρχει μια επιφάνεια εργασίας όπου μπορούμε να τοποθετήσουμε τα εικονίδια που αντιστοιχούν σε εφαρμογές, αρχεία ή φακέλους, αλλά και εκεί εμφανίζονται σε παράθυρα οι εφαρμογές που εκτελούνται. (3)
- Ο χρήστης χειρίζεται πλήρως όλη την περιοχή με τις συσκευές κατάδειξης, (π.χ. ποντίκι) μπορεί να ανοίξει και να κλείσει κάθε εφαρμογή. (4)
- Μπορεί να υπάρχει περιοχή όπου εμφανίζεται το "μενού" των εφαρμογών. (5)
- Μπορεί να υπάρχει μια περιοχή που εμφανίζονται (σε μορφή εικονιδίων) οι εφαρμογές που εκτελούνται και διάφορες άλλες πληροφορίες (π.χ. ώρα ημερομηνία κ.α) (6)
Κατηγορίες λειτουργικών συστημάτων:
Μπορούμε να κατατάξουμε τα λειτουργικά συστήματα που υπήρχαν ή υπάρχουν στις κατηγορίες:
Έτσι, κατατάσσουμε τα Λειτουργικά Συστήματα:
1. Ανάλογα με το χρόνο (ταχύτητα στη συνεργασία) και πόσο κοντά ή μακρυά μεταξύ τους βρίσκονται οι υπολογιστές που συνεργάζονται. Κάποιοι τύποι σ αυτήν την κατηγορία δε χρησιμοποιούνται πια, λόγω της εξέλιξης της τεχνολογίας.
2. Το πλήθος των χρηστών που υποστηρίζουν.
Διακρίνονται σε:
Μπορούμε να κατατάξουμε τα λειτουργικά συστήματα που υπήρχαν ή υπάρχουν στις κατηγορίες:
- Κατά τον τύπο επεξεργασίας πληροφοριών
- Κατά το πλήθος των χρηστών που υποστηρίζουν
- Κατά το καθεστώς λειτουργίας
Έτσι, κατατάσσουμε τα Λειτουργικά Συστήματα:
1. Ανάλογα με το χρόνο (ταχύτητα στη συνεργασία) και πόσο κοντά ή μακρυά μεταξύ τους βρίσκονται οι υπολογιστές που συνεργάζονται. Κάποιοι τύποι σ αυτήν την κατηγορία δε χρησιμοποιούνται πια, λόγω της εξέλιξης της τεχνολογίας.
2. Το πλήθος των χρηστών που υποστηρίζουν.
Διακρίνονται σε:
- ενός χρήστη και κάθε χρονική στιγμή (π.χ. Windows 95/98/2000, MS-DOS, και το Mac της Apple)
- πολλών χρηστών για την ίδια στιγμή. Εδώ ανήκουν τα πιο σύγχρονα Λ.Σ. π.χ. Windows NT/2000, UNIX, XP, 7, 8, 10
Επανάληψη στη δομή του Λειτουργικού Συστήματος
Μπορείς να επιλέξεις από το παράθυρο κάτω δεξιά, τύπο άσκησης για να κάνεις επαναληπτικά τεστ, ή να παίξεις τα παιχνίδια γνώσεων. Match: ταίριαξε κάρτες σε ζευγάρια Learn: διάλεξε τη σωστή απάντηση Test: Γράψε τη σωστή απάντηση Flashcards: Κάρτες με έννοια και περιγραφή Spell: Γράψε τη σωστή απάντηση Καλή διασκέδαση |
ΚΕΦ. 2 ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΑΡΧΕΙΩΝ
Αρχείο - Όνομα αρχείου
Αρχείο είναι ένα σύνολο δεδομένων, Αυτά τα δεδομένα μπορεί να είναι αριθμοί, κείμενα, ήχοι, εικόνες ή προγράμματα. Για να το αναγνωρίσουμε, πρέπει να του έχουμε δώσει ένα όνομα αρχείου. Αυτό είναι μοναδικό σε κάθε υπολογιστή.
Το όνομα αρχείου, αποτελείται από δυο μέρη, που χωρίζονται μεταξύ τους με μια τελεία.
Το πρώτο μέρος, αυτό που δίνει ο δημιουργός του αρχείου, μπορεί να αποτελείται από 1 ως 255 χαρακτήρες. Αυτοί οι χαρακτήρες, μπορεί να είναι αριθμοί ή γράμματα, ελληνικά ή λατινικά, κενά ή χαρακτήρες. Απαγορεύεται να χρησιμοποιηθούν οι εξής 9 χαρακτήρες: * | \ / < > ? " :
Το δεύτερο μέρος είναι η επέκταση του αρχείου. Αποτελείται από 2 έως 5 μόνο λατινικά γράμματα ή/και αριθμούς και είναι καθορισμένο από τον τύπο του αρχείου.
π.χ. Αχ κορίτσι μου.mp3
Μερικές συνηθισμένες επεκτάσεις αρχείων φαίνονται παρακάτω:
doc , docx : αρχείο του WORD
mp3: αρχείο ήχου
mp4: αρχείο βίντεο
xls : αρχείο λογιστικού φύλλου του Excel
jpg, jpeg , png : εικόνες
Πατήστε εδώ για να μεταφερθείτε στη διαδραστική παρουσίαση για τους τύπους αρχείων. Επιλέξτε από αριστερά τον τύπο αρχείου για να δείτε κάποιες από τις πιθανές επεκτάσεις
Ταίριαξε τα εικονίδια με τις επεκτάσεις:
Το όνομα αρχείου, αποτελείται από δυο μέρη, που χωρίζονται μεταξύ τους με μια τελεία.
Το πρώτο μέρος, αυτό που δίνει ο δημιουργός του αρχείου, μπορεί να αποτελείται από 1 ως 255 χαρακτήρες. Αυτοί οι χαρακτήρες, μπορεί να είναι αριθμοί ή γράμματα, ελληνικά ή λατινικά, κενά ή χαρακτήρες. Απαγορεύεται να χρησιμοποιηθούν οι εξής 9 χαρακτήρες: * | \ / < > ? " :
Το δεύτερο μέρος είναι η επέκταση του αρχείου. Αποτελείται από 2 έως 5 μόνο λατινικά γράμματα ή/και αριθμούς και είναι καθορισμένο από τον τύπο του αρχείου.
π.χ. Αχ κορίτσι μου.mp3
Μερικές συνηθισμένες επεκτάσεις αρχείων φαίνονται παρακάτω:
doc , docx : αρχείο του WORD
mp3: αρχείο ήχου
mp4: αρχείο βίντεο
xls : αρχείο λογιστικού φύλλου του Excel
jpg, jpeg , png : εικόνες
Πατήστε εδώ για να μεταφερθείτε στη διαδραστική παρουσίαση για τους τύπους αρχείων. Επιλέξτε από αριστερά τον τύπο αρχείου για να δείτε κάποιες από τις πιθανές επεκτάσεις
Ταίριαξε τα εικονίδια με τις επεκτάσεις:
Δες το παρακάτω κόμικ για να μάθεις καλύτερα την ονοματολογία αρχείου στα λειτουργικά συστήματα. Μετακίνησε την κορδέλα από κάτω, προς τα δεξιά για να δεις τη συνέχεια!
Κουίζ γνώσεων στην ενότητα Αρχείο - όνομα αρχείου
Ταίριαξε τις έννοιες που φαίνονται σε κάθε πλαίσιο. Κάθε μπλε πλαίσιο ταιριάζει με ένα πορτοκαλί.
Δεν περισσεύει κανένα πλαίσιο!
Αν κάνεις λάθος μπορείς πάλι να τα ξεκολλήσεις και να ταιριάξεις τα σωστά.
Μόλις τελειώσεις πάτησε το μπλε κουμπί, κάτω δεξιά της οθόνης.
Αν μερικά πλαίσια έχουν κόκκινο περίγραμμα ήταν λάθος. Πρέπει να τα ξεχωρίσεις και να τα ξαναταιριάξεις σωστά.
Καλή διασκέδαση!
Ταίριαξε τις έννοιες που φαίνονται σε κάθε πλαίσιο. Κάθε μπλε πλαίσιο ταιριάζει με ένα πορτοκαλί.
Δεν περισσεύει κανένα πλαίσιο!
Αν κάνεις λάθος μπορείς πάλι να τα ξεκολλήσεις και να ταιριάξεις τα σωστά.
Μόλις τελειώσεις πάτησε το μπλε κουμπί, κάτω δεξιά της οθόνης.
Αν μερικά πλαίσια έχουν κόκκινο περίγραμμα ήταν λάθος. Πρέπει να τα ξεχωρίσεις και να τα ξαναταιριάξεις σωστά.
Καλή διασκέδαση!
Σύστημα αρχείων
Σύστημα Αρχείων είναι ο τρόπος οργάνωσης των αρχείων σε ένα λειτουργικό σύστημα.
Ο πιο συνηθισμένος τρόπος οργάνωσης σ ένα σύστημα αρχείων, είναι η ιεραρχική ή δενδροειδής δομή.
Ο τόπος αυτός μοιάζει με ένα ανεστραμμένο (αναποδογυρισμένο) δέντρο.
Στην κορυφή της δομής αυτής, (ρίζα) υπάρχει ένα βασικό ευρετήριο (φάκελος) που περιέχει όλους τους υποφακέλους, και μέσα σε αυτούς τους φακέλους, μπορεί να υπάρχουν και άλλοι φάκελοι ή και απλά αρχεία.
Το σύστημα αρχείων, κρατάει πληροφορίες για κάθε αρχείο, όπως: το όνομά του, το μέγεθός του, πότε δημιουργήθηκε, που βρίσκεται αποθηκευμένο, κ.α.
Ο πιο συνηθισμένος τρόπος οργάνωσης σ ένα σύστημα αρχείων, είναι η ιεραρχική ή δενδροειδής δομή.
Ο τόπος αυτός μοιάζει με ένα ανεστραμμένο (αναποδογυρισμένο) δέντρο.
Στην κορυφή της δομής αυτής, (ρίζα) υπάρχει ένα βασικό ευρετήριο (φάκελος) που περιέχει όλους τους υποφακέλους, και μέσα σε αυτούς τους φακέλους, μπορεί να υπάρχουν και άλλοι φάκελοι ή και απλά αρχεία.
Το σύστημα αρχείων, κρατάει πληροφορίες για κάθε αρχείο, όπως: το όνομά του, το μέγεθός του, πότε δημιουργήθηκε, που βρίσκεται αποθηκευμένο, κ.α.
Παίξε Οργάνωση του συστήματος αρχείων του Λειτουργικού Συστήματος
Σε κάθε αρχείο που έχουμε στον υπολογιστή μας, το Λειτουργικό Σύστημα μας επιτρέπει να κάνουμε:
- Άνοιγμα (δηλαδή να το ανοίξουμε με τη βοήθεια του κατάλληλου προγράμματος. Π.χ. ένα αρχείο doc ή docx θα ανοίξει, με το WORD)
- Αποκοπή (να το μεταφέρουμε σε άλλο φάκελο)
- Αντιγραφή
- Επικόλληση
- Μετονομασία
- Διαγραφή -> ΠΡΟΣΟΧΗ! Θα μεταφέρει αμέσως το αρχείο στον κάδο ανακύκλωσης. Αν το μετανιώσω θα πρέπει να το βρω στον κάδο και να κάνω αναίρεση για να επιστρέψει στη θέση που ήταν πριν τη διαγραφή.
Επιπλέον, μέσα σε κάποιο φάκελο ή στην επιφάνεια εργασίας, υπάρχει η επιλογή δημιουργία. Με αυτή μπορώ να δημιουργήσω φάκελο ή ένα αρχείο.
Σε κάθε έκδοση Λειτουργικού Συστήματος, υπάρχουν και άλλες επιλογές, ανάλογα με τη χρήση.
Παίξε με τις έννοιες
Απόλυτο και Σχετικό όνομα αρχείου
Το απόλυτο όνομα είναι ολόκληρο το μονοπάτι, από τη ρίζα (\) ως το αρχείο. Το απόλυτο όνομα αρχίζει πάντοτε με \
Όταν ξέρουμε το απόλυτο όνομα, μπορούμε σίγουρα να βρούμε τη θέση του αρχείου.
Ένα αρχείο έχει ένα και μόνο απόλυτο όνομα.
Το σχετικό όνομα, είναι ένα κομμάτι της διαδρομής, από ένα αρχείο ως ένα άλλο. Το σχετικό όνομα δεν αρχίζει ποτέ με \, αλλά αρχίζει με το όνομα ενός φακέλου.
Ένα αρχείο μπορεί λοιπόν, να έχει περισσότερα από ένα σχετικά ονόματα. Εξαρτάται από το πιο φάκελο, ξεκινάμε τη διαδρομή.
Όταν ξέρουμε το απόλυτο όνομα, μπορούμε σίγουρα να βρούμε τη θέση του αρχείου.
Ένα αρχείο έχει ένα και μόνο απόλυτο όνομα.
Το σχετικό όνομα, είναι ένα κομμάτι της διαδρομής, από ένα αρχείο ως ένα άλλο. Το σχετικό όνομα δεν αρχίζει ποτέ με \, αλλά αρχίζει με το όνομα ενός φακέλου.
Ένα αρχείο μπορεί λοιπόν, να έχει περισσότερα από ένα σχετικά ονόματα. Εξαρτάται από το πιο φάκελο, ξεκινάμε τη διαδρομή.
Από το απόλυτο και το σχετικό όνομα μπορούμε να καταλάβουμε γιατί δεν μπορούμε να δημιουργήσουμε δυο αρχεία με το ίδιο όνομα μέσα στον ίδιο φάκελο.
Μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα αρχείο με όνομα test.doc, το οποίο θα βρίσκεται μέσα στο φάκελο ΕΡΓΑΣΙΕΣ, στην ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ του σκληρού δίσκου C.
Μπορούμε όμως να δημιουργήσουμε και ένα άλλο αρχείο, διαφορετικό, με το ίδιο όνομα test.doc που θα βρίσκεται όμως στο φάκελο εργασίες, που θα βρίσκεται μέσα στο φάκελο ΤΟΜΕΑΣ στην ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ του σκληρού δίσκου C.
Αυτό μπορεί να συμβεί γιατί απλά τα δυο αυτά αρχεία, έχουν διαφορετικά απόλυτα ονόματα.
Το πρώτο αρχείο, έχει το εξής απόλυτο όνομα:
C:\ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ\ΕΡΓΑΣΙΕΣ\test.doc
ενώ το δευτερο, έχει απόλυτο όνομα:
C:\ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ\ΕΡΓΑΣΙΕΣ\test.doc
Η δομή του παραπάνω λειτουργικού συστήματος είναι η εξής:
Άρα αυτά τα δυο αρχεία επιτρέπεται να να υπάρχουν αφού έχουν διαφορετικό απόλυτο όνομα.
Κάθε ένα από αυτά τα αρχεία όμως, έχει πολλά σχετικά ονόματα, και κάποια από αυτά μπορούν να είναι τα ίδια.
Σχετικά ονόματα του πρώτου test.doc
ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ\ΕΡΓΑΣΙΕΣ\test.doc
και ΕΡΓΑΣΙΕΣ\test.doc
το δεύτερο αρχείο, test.doc
ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ\ΤΟΜΕΑΣ\ΕΡΓΑΣΙΕΣ\test.doc
ΤΟΜΕΑΣ\ΕΡΓΑΣΙΕΣ\test.doc
και ΕΡΓΑΣΙΕΣ\test.doc
Ένα λοιπόν αρχείο, μπορεί να έχει ΜΟΝΟ ΕΝΑ ΑΠΟΛΥΤΟ ΟΝΟΜΑ, ενώ μπορεί να έχει περισσότερα από ένα σχετικά ονόματα.
Μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα αρχείο με όνομα test.doc, το οποίο θα βρίσκεται μέσα στο φάκελο ΕΡΓΑΣΙΕΣ, στην ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ του σκληρού δίσκου C.
Μπορούμε όμως να δημιουργήσουμε και ένα άλλο αρχείο, διαφορετικό, με το ίδιο όνομα test.doc που θα βρίσκεται όμως στο φάκελο εργασίες, που θα βρίσκεται μέσα στο φάκελο ΤΟΜΕΑΣ στην ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ του σκληρού δίσκου C.
Αυτό μπορεί να συμβεί γιατί απλά τα δυο αυτά αρχεία, έχουν διαφορετικά απόλυτα ονόματα.
Το πρώτο αρχείο, έχει το εξής απόλυτο όνομα:
C:\ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ\ΕΡΓΑΣΙΕΣ\test.doc
ενώ το δευτερο, έχει απόλυτο όνομα:
C:\ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ\ΕΡΓΑΣΙΕΣ\test.doc
Η δομή του παραπάνω λειτουργικού συστήματος είναι η εξής:
Άρα αυτά τα δυο αρχεία επιτρέπεται να να υπάρχουν αφού έχουν διαφορετικό απόλυτο όνομα.
Κάθε ένα από αυτά τα αρχεία όμως, έχει πολλά σχετικά ονόματα, και κάποια από αυτά μπορούν να είναι τα ίδια.
Σχετικά ονόματα του πρώτου test.doc
ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ\ΕΡΓΑΣΙΕΣ\test.doc
και ΕΡΓΑΣΙΕΣ\test.doc
το δεύτερο αρχείο, test.doc
ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ\ΤΟΜΕΑΣ\ΕΡΓΑΣΙΕΣ\test.doc
ΤΟΜΕΑΣ\ΕΡΓΑΣΙΕΣ\test.doc
και ΕΡΓΑΣΙΕΣ\test.doc
Ένα λοιπόν αρχείο, μπορεί να έχει ΜΟΝΟ ΕΝΑ ΑΠΟΛΥΤΟ ΟΝΟΜΑ, ενώ μπορεί να έχει περισσότερα από ένα σχετικά ονόματα.
Κατανομή αρχείων σε συσκευές (Αποθήκευση)
Στον υπολογιστή μας δημιουργούμε αρχεία και τα αποθηκεύουμε στη βοηθητική μνήμη. Η αποθήκευση γίνεται με κάποια λογική, και δεν είναι τυχαία.
Εξαρτάται από τη συχνότητα που θα χρησιμοποιήσουμε τα αρχεία αυτά. Έτσι:
Εξαρτάται από τη συχνότητα που θα χρησιμοποιήσουμε τα αρχεία αυτά. Έτσι:
- Στο σκληρό δίσκο που λειτουργεί με μεγάλες ταχύτητες και βρίσκεται μέσα στον υπολογιστή μας, αποθηκεύουμε τα αρχεία που θα χρησιμοποιούμε πολύ συχνά ή κάποια που είναι μεγάλα. Αν έχουμε περισσότερους από ένα σκληρούς δίσκους, καλό είναι να τα μοιράζουμε σε όλους.
- Αν είναι μεγάλα ή πρόκειται να τα χρησιμοποιήσουμε σπάνια, τα αποθηκεύουμε σε εξωτερικά αποθηκευτικά μέσα (σε εξωτερικούς σκληρούς δίσκους) ή σε CD/DVD
- Αρχεία που θέλουμε να τα χρησιμοποιούμε σε διαφορετικούς υπολογιστές, τα αποθηκεύουμε σε φλασάκι
- Τα αντίγραφα ασφαλείας (πολύ σημαντικά αρχεία, που δεν θέλουμε να χάσουμε από κάποια καταστροφή) τα αποθηκεύουμε σε 2 μέρη: και σε DVD και σε εξωτερικό σκληρό δίσκο.
- Τον τελευταίο καιρό συνηθίζεται και ο χώρος αποθήκευσης στο ίντερνετ (cloud : κλάουντ -> σύννεφο). Εκεί αποθηκεύουμε αρχεία που θέλουμε να τα χρησιμοποιούμε σε διαφορετικούς υπολογιστές που έχουν ->πρόσβαση στο ίντερνετ αλλά και κάτι που δεν θέλουμε να χάσουμε.
Αποθήκευση δεδομένων (Φυσική οργάνωση του δίσκου)
Ο δίσκος HDD
Η εντολή φορμάτ (format) δίνει μορφή στο δίσκο. Δημιουργεί (χαράζει) ομόκεντρους κύκλους.
Για να κατανοήσουμε καλύτερα τη λειτουργία της εντολής format παρακολουθούμε το εδώ το βίντεο. Κάθε κύκλος λέγεται ίχνος. Κάθε ίχνος χωρίζονται σε τομείς. Κάθε τομέας μπορεί να αποθηκεύσει τον ίδιο αριθμό bytes. Ο αριθμός των byte που χωράει ο τομέας, λέγεται block (μπλοκ). Το μέγεθος του μπλοκ, το καθορίζει το Λειτουργικό Σύστημα (128, 256, 512 ή 1024 byte). Κάθε ίχνος έχει τον ίδιο αριθμό τομέων. Κάθε τομέας ξεχωρίζει από το διπλανό του με ένα κενό διάστημα. Άρα στο κέντρο οι τομείς θα είναι πυκνογραμμένοι, ενώ στην περιφέρεια θα γράφονται πιο αραιά. |
Στο παρακάτω βίντεο φαίνεται ένας σκληρός δίσκος την ώρα που λειτουργεί. Παρκολούθησε στο 0:27 πως κινείται η κεφαλή του δίσκου για να διαγράψει έναν φάκελο. Στο 0.52 κάνει αντιγραφή - επικόλληση, ενώ στο 1.23 γίνεται φορμάτ στο δίσκο (format)
Σκληρός δίσκος. 1974. (elmp.gr)
O δίσκος SSD
Η πρόοδος της τεχνολογίας έφερε στη χρήση τους νέους δίσκους αποθήκευσης, γνωστούς ως δίσκους SSD.
Η βασικότερη διαφορά ανάμεσα σε έναν μηχανικό HDD σκληρό δίσκο και έναν SSD είναι ότι ο πρώτος διαθέτει κινητά μέρη.
Οι παλιοί δίσκοι χρησιμοποιούσαν μαγνητικές κεφαλές εγγραφής/ανάγνωσης. Τα δεδομένα καταγράφονταν σε μαγνητικές περιστρεφόμενες πλάκες. Όσο περισσότερες οι μαγνητικές πλάκες, τόσο μεγαλύτερη η χωρητικότητα.
Οι SSD δίσκοι έχουν μνήμες μόνιμης εγγραφής αλλά καθόλου κινούμενα μέρη (άρα είναι εντελώς αθόρυβοι). Τα δεδομένα αποθηκεύονται σε τσιπάκια μνήμης NAND.
Ο SSD δίσκος, λόγω του ότι δεν έχει μηχανικά μέρη, προσφέρει:
Η πρόοδος της τεχνολογίας έφερε στη χρήση τους νέους δίσκους αποθήκευσης, γνωστούς ως δίσκους SSD.
Η βασικότερη διαφορά ανάμεσα σε έναν μηχανικό HDD σκληρό δίσκο και έναν SSD είναι ότι ο πρώτος διαθέτει κινητά μέρη.
Οι παλιοί δίσκοι χρησιμοποιούσαν μαγνητικές κεφαλές εγγραφής/ανάγνωσης. Τα δεδομένα καταγράφονταν σε μαγνητικές περιστρεφόμενες πλάκες. Όσο περισσότερες οι μαγνητικές πλάκες, τόσο μεγαλύτερη η χωρητικότητα.
Οι SSD δίσκοι έχουν μνήμες μόνιμης εγγραφής αλλά καθόλου κινούμενα μέρη (άρα είναι εντελώς αθόρυβοι). Τα δεδομένα αποθηκεύονται σε τσιπάκια μνήμης NAND.
Ο SSD δίσκος, λόγω του ότι δεν έχει μηχανικά μέρη, προσφέρει:
- Καλύτερες επιδόσεις, γρηγορότερες ταχύτητες κατά το άνοιγμα και κλείσιμο του υπολογιστή
- Ελάχιστη κατανάλωση ενέργειας
- Μεγαλύτερη διάρκεια μπαταρίας (λόγω της χαμηλής κατανάλωσης)
- Χαμηλές θερμοκρασίες, αφού δε χάνεται θερμότητα
- Αθόρυβη λειτουργία και σχεδόν καθόλου κραδασμούς (τρέμουλο)
- Ελάχιστες πιθανότητες απώλειας δεδομένων από χτυπήματα
- Είναι ελαφρύτερος, αφού το κάλυμά του είναι πλαστικό
Χωρισμός δίσκου σε διαμερίσματα
Για να οργανώσουμε καλύτερα ένα δίσκο, μπορούμε να χωρίσουμε ένα δίσκο σε διαμερίσματα ή αλλιώς τόμους (partitions). Η διαδικασία αυτή είναι εικονική, δηλαδή δεν χωρίζουν πραγματικά. Μπορούμε λοιπόν να χωρίσουμε το δίσκο σε δυο ή περισσότερα διαμερίσματα, ανάλογα με τις ανάγκες μας. Βέβαια αν ο δίσκος μας χαλάσει, θα καταστραφούν ΟΛΑ τα διαμερίσματα.
Η χρήση αυτής της διαδικασίας μας εξυπηρετεί για να μπορούμε να οργανώσουμε καλύτερα το δίσκο μας π.χ να αποθηκεύουμε στο ένα διαμέρισμα δεδομένα για τη δουλειά μας, και στο άλλο δεδομένα για τη διασκέδασή μας. Ένας άλλος καλύτερος τρόπος διαχωρισμού είναι να έχουμε στο ένα διαμέρισμα μόνο το λειτουργικό σύστημα, στα δεύτερο μόνο τις εφαρμογές ενώ να έχουμε και ένα τρίτο διαμέρισμα μόνο για τα δεδομένα που αποθηκεύουμε.
Κάθε διαμέρισμα μπορεί να έχει το μέγεθος που θα ορίσουμε εμείς, ανάλογα με τις ανάγκες μας
Ο διαχωρισμός του δίσκου, μας εξυπηρετεί στην περίπτωση που θελήσουμε να κάνουμε φορματ στο δίσκο, αλλά θέλουμε να κρατήσουμε μόνο τις εφαρμογές ή μόνο τα δεδομένα.
Η χρήση αυτής της διαδικασίας μας εξυπηρετεί για να μπορούμε να οργανώσουμε καλύτερα το δίσκο μας π.χ να αποθηκεύουμε στο ένα διαμέρισμα δεδομένα για τη δουλειά μας, και στο άλλο δεδομένα για τη διασκέδασή μας. Ένας άλλος καλύτερος τρόπος διαχωρισμού είναι να έχουμε στο ένα διαμέρισμα μόνο το λειτουργικό σύστημα, στα δεύτερο μόνο τις εφαρμογές ενώ να έχουμε και ένα τρίτο διαμέρισμα μόνο για τα δεδομένα που αποθηκεύουμε.
Κάθε διαμέρισμα μπορεί να έχει το μέγεθος που θα ορίσουμε εμείς, ανάλογα με τις ανάγκες μας
Ο διαχωρισμός του δίσκου, μας εξυπηρετεί στην περίπτωση που θελήσουμε να κάνουμε φορματ στο δίσκο, αλλά θέλουμε να κρατήσουμε μόνο τις εφαρμογές ή μόνο τα δεδομένα.
Είδη συστημάτων αρχείων
Είπαμε σε προηγούμενη παράγραφο ότι ένας δίσκος χρειάζεται να μορφοποιηθεί (φορματ) πριν πρωτοχρησιμοποιηθεί. Το φορμάτ εκτός από το να χαράζει τους κύκλους που χρειάζονται για τη χρήση του, καθορίζει και τι δυνατότητες θα έχει. Αυτές οι δυνατότητες είναι αυτό που λέμε Είδος Συστήματος Αρχείων.
Τα πιο συνηθισμένα συστήματα αρχείων που χρησιμοποιούν τα Windows είναι το FAT σε διάφορες μορφές και το NTFS. Στα UNIX, υπάρχουν τα UFS , ext2, ext3 κ.ά.
Για να καταλάβουμε καλύτερα τι σημαίνει είδος συστήματος αρχείων:
Εγώ το δικό μου το κομοδίνο θέλω να το οργανώσω όπως με βολεύει: π.χ. να βάλω σε ένα συρτάρι τα εσώρουχα, σε άλλο τις κάλτσες και σε άλλο τις πιζάμες μου. Αν έρθω όμως στο δικό σου το κομοδίνο, πιθανόν να μην μπορώ να βρω τις κάλτσες σου, γιατί απλούστατα εσένα δεν σε βολεύει αυτός ο τρόπος οργάνωσης, και θέλεις να χρησιμοποιείς κάποιον άλλον (πχ. έχεις περισσότερες κάλτσες και θέλεις 2 συρτάρια για τις κάλτσες: στο ένα να βάζεις τις άσπρες και σε άλλο τις χρωματιστές..
Υπάρχει όμως περίπτωση να χρησιμοποιούμε ακριβώς την ίδια οργάνωση.
Σε αυτή την περίπτωση, μπορώ να πάρω το συρτάρι σου και να το ταιριάξω στο δικό μου κομοδίνο, ή ακόμα και μπορώ να σε βοηθήσω να βρεις τις δικές σου χρωματιστές κάλτσες, αφού χρησιμοποιούμε το ίδιο σύστημα!
Έτσι λοιπόν μπορούμε να καταλάβουμε πως ένα αποθηκευτικό μέσο μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε windows (NTFS/FAT32), αλλά δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί κατευθείαν σε UNIX ή Android (ext2/ext3...)
FAT / FAT32
Αυτός ο τύπος χρησιμοποιείται καλύτερα για μικρού μεγέθους δίσκους, μπορεί όμως εύκολα να αναγνωριστεί και από άλλα λειτουργικά συστήματα (π.χ. UNIC, MAC...)
Βασικό μειονέκτημα είναι ότι δεν μπορούν να διαχειριστούν αρχεία μεγαλύτερα από 2 GB (για το FAT) και αντίστοιχα 4GB (για το FAT32), ενώ έχουν και περιορισμό στο μέγεθος των διαμερισμάτων (partitions) που μπορεί να χωριστεί ο δίσκος (έως 32GB το κάθε διαμέρισμα)
NTFS
Με αυτόν το τύπο δεν υπάρχουν οι περιορισμοί για τα μεγέθη των αρχείων και των διαμερισμάτων που υπήρχαν στα FAT. Εδώ το μεγαλύτερο αρχείο μπορεί να είναι έως 1 δισεκατομμύριο GB!
Το NTFS μπορεί να διαχειριστεί καλύτερα τον ελεύθερο χώρο σε σχέση με τα FAT, και ο κατακερματισμός των αρχείων είναι μικρότερος. Επίσης παρέχει περισσότερες δυνατότητες όσον αφορά την ασφάλεια (δικαιώματα)
exFAT
Το σύστημα αυτό είναι σχεδιασμένο για μνήμες flash (φλασάκια) αλλά και για τηλεοράσεις και ηχοσυστήματα λόγω ακριβώς του μεγάλου μεγέθους αρχείων που μπορεί να υποστηρίξει (16 Exabytes!)
Τα πιο συνηθισμένα συστήματα αρχείων που χρησιμοποιούν τα Windows είναι το FAT σε διάφορες μορφές και το NTFS. Στα UNIX, υπάρχουν τα UFS , ext2, ext3 κ.ά.
Για να καταλάβουμε καλύτερα τι σημαίνει είδος συστήματος αρχείων:
Εγώ το δικό μου το κομοδίνο θέλω να το οργανώσω όπως με βολεύει: π.χ. να βάλω σε ένα συρτάρι τα εσώρουχα, σε άλλο τις κάλτσες και σε άλλο τις πιζάμες μου. Αν έρθω όμως στο δικό σου το κομοδίνο, πιθανόν να μην μπορώ να βρω τις κάλτσες σου, γιατί απλούστατα εσένα δεν σε βολεύει αυτός ο τρόπος οργάνωσης, και θέλεις να χρησιμοποιείς κάποιον άλλον (πχ. έχεις περισσότερες κάλτσες και θέλεις 2 συρτάρια για τις κάλτσες: στο ένα να βάζεις τις άσπρες και σε άλλο τις χρωματιστές..
Υπάρχει όμως περίπτωση να χρησιμοποιούμε ακριβώς την ίδια οργάνωση.
Σε αυτή την περίπτωση, μπορώ να πάρω το συρτάρι σου και να το ταιριάξω στο δικό μου κομοδίνο, ή ακόμα και μπορώ να σε βοηθήσω να βρεις τις δικές σου χρωματιστές κάλτσες, αφού χρησιμοποιούμε το ίδιο σύστημα!
Έτσι λοιπόν μπορούμε να καταλάβουμε πως ένα αποθηκευτικό μέσο μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε windows (NTFS/FAT32), αλλά δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί κατευθείαν σε UNIX ή Android (ext2/ext3...)
FAT / FAT32
Αυτός ο τύπος χρησιμοποιείται καλύτερα για μικρού μεγέθους δίσκους, μπορεί όμως εύκολα να αναγνωριστεί και από άλλα λειτουργικά συστήματα (π.χ. UNIC, MAC...)
Βασικό μειονέκτημα είναι ότι δεν μπορούν να διαχειριστούν αρχεία μεγαλύτερα από 2 GB (για το FAT) και αντίστοιχα 4GB (για το FAT32), ενώ έχουν και περιορισμό στο μέγεθος των διαμερισμάτων (partitions) που μπορεί να χωριστεί ο δίσκος (έως 32GB το κάθε διαμέρισμα)
NTFS
Με αυτόν το τύπο δεν υπάρχουν οι περιορισμοί για τα μεγέθη των αρχείων και των διαμερισμάτων που υπήρχαν στα FAT. Εδώ το μεγαλύτερο αρχείο μπορεί να είναι έως 1 δισεκατομμύριο GB!
Το NTFS μπορεί να διαχειριστεί καλύτερα τον ελεύθερο χώρο σε σχέση με τα FAT, και ο κατακερματισμός των αρχείων είναι μικρότερος. Επίσης παρέχει περισσότερες δυνατότητες όσον αφορά την ασφάλεια (δικαιώματα)
exFAT
Το σύστημα αυτό είναι σχεδιασμένο για μνήμες flash (φλασάκια) αλλά και για τηλεοράσεις και ηχοσυστήματα λόγω ακριβώς του μεγάλου μεγέθους αρχείων που μπορεί να υποστηρίξει (16 Exabytes!)
Προσπέλαση δίσκων
Η διαδικασία ανάγνωσης και εγγραφής σε ένα δίσκο γίνονται πάντοτε με τη μεσολάβηση του Λειτουργικού Συστήματος. Οι διαδικασίες που απαιτούνται για να πραγματοποιηθεί η εγγραφή και η ανάγνωση από ένα αποθηκευτικό μέσο, ολοκληρώνονται αφού μπουν σε μια σειρά. Ο χρόνος που χρειάζεται για την εκτέλεση αυτών των διαδικασιών είναι και η μεγαλύτερη καθυστέρηση.
Οι παράγοντες που προκαλούν την καθυστέρηση είναι οι :
Οι παράγοντες που προκαλούν την καθυστέρηση είναι οι :
- Ο χρόνος αναμονής στην ουρά μέχρι να εξυπηρετηθεί η διακοπή (wait time)
- Ο χρόνος αναζήτησης του ίχνους από την κεφαλή του δίσκου (seek time)
- Ο χρόνος περιστροφής και καθυστέρησης του δίσκου μέχρι η κεφαλή να έρθει πάνω από το ζητούμενο τομέα (latency time)
- Ο χρόνος μεταφοράς των blocks από ή προς το δίσκο (transfer time)
Γειτονική καταχώρηση:
Όταν ξέρω από την αρχή πόσο χώρο θα πιάσει το αρχείο στο δίσκο θα το δηλώσω για να τον δεσμεύσω (κρατήσω). Έτσι το αρχείο μου θα είναι αποθηκευμένο σε συνεχόμενους (γειτονικούς) τομείς. ΕΞΑΣΚΗΣΗ
|
Συνδεδεμένη καταχώρηση:
Όταν ένα αρχείο δε χωράει να αποθηκευτεί σε συνεχόμενους τομείς, τότε θα γραφτεί σε ξεχωριστούς, δηλαδή έναν εδώ, έναν εκεί, όπου υπάρχει κενό. Στο τέλος του κάθε τομέα, βάζει ένα σημαδάκι και δηλώνει που θα πάει να βρει τη συνέχεια (σύνδεση) |
Μπορείς να εξασκηθείς στο κεφάλαιο Οργάνωση Συστήματος Αρχείων με το παρακάτω σταυρόλεξο: (Κάνε κλικ πάνω στη διπλανή εικόνα ή στο σύνδεσμο https://crosswordlabs.com/view/untitled105376)
Για να λύσεις ένα σταυρόλεξο στο διαδίκτυο: Κάνε κλικ σε ένα κελί στο σταυρόλεξο, ή κάνε κλικ σε μια ερώτηση. Κάνε κλικ δύο φορές σε ένα κελί για εναλλαγή μεταξύ οριζόντια και κάθετα. Το ενεργό κελί επισημαίνεται με μπλε χρώμα. Ξεκίνησε να πληκτρολογείς τη λέξη της απάντησης. Πατήστε enter όταν τελειώσεις την πληκτρολόγηση της λέξης Η λέξη θα γίνει πράσινη αν έχεις βρει το σωστό ή κόκκινη αν η απάντηση που έδωσες είναι λάθος. Μπορείς να χρησιμοποιήσεις τα πλήκτρα Tab ή Shift-Tab για να μετακινηθείτε στο σταυρόλεξο. |
Γιατί πρέπει να κλείνουμε κανονικά τον υπολογιστή
Όταν ανοίγουμε ένα αρχείο, αυτό καταλαμβάνει περισσότερο χώρο στο δίσκο, πιάνει περισσότερους τομείς. Όταν κλείνουμε το αρχείο, οι παραπανίσιοι τομείς αποδεσμεύονται, σβήνονται.
Αν ο υπολογιστής κλείσει ξαφνικά, είτε τον κλείσουμε εμείς από το κουμπί, είτε κλείσει λόγω μιας διακοπής ρεύματος, χωρίς όμως να κλείσει το αρχείο, αυτοί οι παραπανίσιοι τομείς, μένουν γραμμένοι. Όταν ξανανοίξουμε το αρχείο, θα γράψει σε καινούργιους παραπανίσιους τομείς, όχι όμως στους ίδιους που είχε γράψει την προηγούμενη φορά.
Όταν ο υπολογιστής ξανανοίξει, το λειτουργικό σύστημα θα αντιληφθεί αυτό το πρόβλημα και θα προσπαθήσει να το διορθώσει ενεργοποιώντας το εργαλείο SCANDISC. Συνήθως καταφέρνει να κάνει την επιδιόρθωση που χρειάζεται αλλά με τον καιρό, μπορεί και να μην τα καταφέρει.
Αν συνεχίσουμε να κλείνουμε τον υπολογιστή με τον λάθος τρόπο, θα γεμίσει ο δίσκος με παραπανίσιους γραμμένους τομείς, που θα περιέχουν όμως άχρηστες πληροφορίες. Θα φαίνεται λοιπόν γραμμένος, με άχρηστους τομείς, και κάποια στιγμή, δεν θα υπάρχει χώρος για πραγματικά αρχεία.
Αν ο υπολογιστής κλείσει ξαφνικά, είτε τον κλείσουμε εμείς από το κουμπί, είτε κλείσει λόγω μιας διακοπής ρεύματος, χωρίς όμως να κλείσει το αρχείο, αυτοί οι παραπανίσιοι τομείς, μένουν γραμμένοι. Όταν ξανανοίξουμε το αρχείο, θα γράψει σε καινούργιους παραπανίσιους τομείς, όχι όμως στους ίδιους που είχε γράψει την προηγούμενη φορά.
Όταν ο υπολογιστής ξανανοίξει, το λειτουργικό σύστημα θα αντιληφθεί αυτό το πρόβλημα και θα προσπαθήσει να το διορθώσει ενεργοποιώντας το εργαλείο SCANDISC. Συνήθως καταφέρνει να κάνει την επιδιόρθωση που χρειάζεται αλλά με τον καιρό, μπορεί και να μην τα καταφέρει.
Αν συνεχίσουμε να κλείνουμε τον υπολογιστή με τον λάθος τρόπο, θα γεμίσει ο δίσκος με παραπανίσιους γραμμένους τομείς, που θα περιέχουν όμως άχρηστες πληροφορίες. Θα φαίνεται λοιπόν γραμμένος, με άχρηστους τομείς, και κάποια στιγμή, δεν θα υπάρχει χώρος για πραγματικά αρχεία.
Κατακερματισμός
Σε ένα καινούριο δίσκο, όταν θα γραφτεί ένα καινούργιο αρχείο, θα αποθηκευτεί με την τεχνική της γειτονικής καταχώρησης (δηλαδή σε τομείς τον έναν δίπλα στον άλλον)
Αντίθετα, ένας πολυχρησιμοποιημένος δίσκος, είναι γραμμένος με συνδεδεμένη καταχώρηση (σε σκόρπιους τομείς). Αυτό συμβαίνει γιατί όταν σβήσουμε κάποιο αρχείο και γράψουμε κάποιο καινούριο μικρότερο, οι τομείς θα μείνουν κενοί. Έτσι τα κομμάτια του νέου αρχείου θα γραφτούν σκόρπια. Το λειτουργικό σύστημα φτιάχνει μια λίστα με τους ελεύθερους τομείς. Επίσης, όταν ζητάμε τη διαγραφή ενός αρχείου διαγράφεται μόνο το όνομα του αρχείου και όχι οι τομείς του. Οι τομείς του διαγραμμένου αρχείου προστίθενται στην λίστα των ελεύθερων τομέων. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο μπορούμε να ανακτήσουμε σβησμένα αρχεία.
Ο δίσκος που είναι γραμμένος με συνδεδεμένη καταχώρηση, καθυστερεί να διαβαστεί, κι αυτό γιατί ο κεφαλή χρειάζεται να μετακινείται πολλές φορές για να βρει τη συνέχεια του αρχείου.
Αυτή η κατάσταση ονομάζεται εξωτερικός κατακερματισμός.
Αντίθετα, ένας πολυχρησιμοποιημένος δίσκος, είναι γραμμένος με συνδεδεμένη καταχώρηση (σε σκόρπιους τομείς). Αυτό συμβαίνει γιατί όταν σβήσουμε κάποιο αρχείο και γράψουμε κάποιο καινούριο μικρότερο, οι τομείς θα μείνουν κενοί. Έτσι τα κομμάτια του νέου αρχείου θα γραφτούν σκόρπια. Το λειτουργικό σύστημα φτιάχνει μια λίστα με τους ελεύθερους τομείς. Επίσης, όταν ζητάμε τη διαγραφή ενός αρχείου διαγράφεται μόνο το όνομα του αρχείου και όχι οι τομείς του. Οι τομείς του διαγραμμένου αρχείου προστίθενται στην λίστα των ελεύθερων τομέων. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο μπορούμε να ανακτήσουμε σβησμένα αρχεία.
Ο δίσκος που είναι γραμμένος με συνδεδεμένη καταχώρηση, καθυστερεί να διαβαστεί, κι αυτό γιατί ο κεφαλή χρειάζεται να μετακινείται πολλές φορές για να βρει τη συνέχεια του αρχείου.
Αυτή η κατάσταση ονομάζεται εξωτερικός κατακερματισμός.
Αποκατακερματισμός
Το λειτουργικό σύστημα περιλαμβάνει εργαλεία συστήματος για τη διόρθωση και αποκατάσταση προβλημάτων που δημιουργούνται από τον κατακερματισμό.
Με αυτή τη διαδικασία, τακτοποιούνται τα δεδομένα των αρχείων, σε όσο το δυνατόν πιο γειτονικούς τομείς, ώστε τα αρχεία να διαβάζονται χωρίς πολλές μετακινήσεις, άρα και πιο γρήγορα.
Παρακάτω φαίνεται εικόνα από τα WINDOWS 8, για εκκαθάριση (1), λειτουργία που πραγματοποιούμε αρχικά για να σβήσουμε άχρηστα αρχεία, και ανασυγκρότηση (2) του δίσκου (απο-κατα-κερματισμό).
Στα σύγχρονα λειτουργικά συστήματα δίνεται η δυνατότητα προγραμματισμού, ώστε να πραγματοποιείται ανασυγκρότηση δίσκου σε τακτά χρονικά διαστήματα, π.χ. κάθε εβδομάδα, ώστε να διατηρείται ο υπολογιστής σε καλή κατάσταση.
Με αυτή τη διαδικασία, τακτοποιούνται τα δεδομένα των αρχείων, σε όσο το δυνατόν πιο γειτονικούς τομείς, ώστε τα αρχεία να διαβάζονται χωρίς πολλές μετακινήσεις, άρα και πιο γρήγορα.
Παρακάτω φαίνεται εικόνα από τα WINDOWS 8, για εκκαθάριση (1), λειτουργία που πραγματοποιούμε αρχικά για να σβήσουμε άχρηστα αρχεία, και ανασυγκρότηση (2) του δίσκου (απο-κατα-κερματισμό).
Στα σύγχρονα λειτουργικά συστήματα δίνεται η δυνατότητα προγραμματισμού, ώστε να πραγματοποιείται ανασυγκρότηση δίσκου σε τακτά χρονικά διαστήματα, π.χ. κάθε εβδομάδα, ώστε να διατηρείται ο υπολογιστής σε καλή κατάσταση.
Ασφάλεια Συστήματος
Κίνδυνοι που παρουσιάζονται στα ηλεκτρονικά αρχεία και στους υπολογιστές
|
Τρόποι αντιμετώπισης και προστασίας από τους πιθανούς κινδύνους
|
Όταν χρησιμοποιούμε υπολογιστή για τα ηλεκτρονικά μας αρχεία, οι παρακάτω κίνδυνοι είναι πιθανόν να συμβούν και τελικά να χάσουμε τη δουλειά που έχουμε δημιουργήσει:
|
Αν κρατάμε αντίγραφα ασφαλείας (backup) για τα αρχεία μας και κάπου αλλού, εκτός από τον συνηθισμένο μας υπολογιστή, μπορούμε να αποφύγουμε απώλειες από τους κινδύνους που αναφέραμε στα 1,4,5,6,7,8, και 9
Αν έχουμε τοποθετήσει μια συσκευή UPS (ΓιουΠιΕς - εφεδρική μπαταρία) στην τροφοδοσία ρεύματος του υπολογιστή μας, θα μπορέσουμε να έχουμε τον απαιτούμενο χρόνο για να καταφέρουμε να αποθηκεύσουμε τα αρχεία που χρειαζόμαστε και να κλείσουμε κανονικά τον υπολογιστή μας σε μια περίπτωση διακοπής ρεύματος(2). Αν έχουμε εγκαταστήσει ένα πρόγραμμα προστασίας από τους ιούς (antivirus), μειώνονται οι κίνδυνοι από τους ιούς που μπορεί να 'κολλήσουν' στον υπολογιστή (3). Αν έχουμε ασφαλίσει τα αρχεία μας με ισχυρό κωδικό (password) (8). |
ΚΕΦ. 3. διεργασιεσ και διαχειριση κεντρικησ μνημησ
ΚΕΦ. 4 διαχειριση συσκευων εισοδου - εξοδου
Εισαγωγή
Στη μητρική πλακέτα, χρειάζεται να υπάρχει κάποιο εξάρτημα που θα είναι υπεύθυνο για την επικοινωνία µεταξύ του επεξεργαστή και εξωτερικών συσκευών. Αυτό το εξάρτημα, και πιο συγκεκριμένα ένα κύκλωμα μνήμης ROM είναι το chipset (τσιπσετ), δηλαδή ένα ζευγάρι (σετ) από τσιπακια (τσιπ-σετ). Μέσα στο τσιπσετ, υπάρχει αποτυπωμένο το λογισμικό (πρόγραμμα), που δίνει τις οδηγίες για να λειτουργεί η μητρική πλακέτα.
Το chipset είναι υπεύθυνο για την επικοινωνία μεταξύ των συσκευών (όπως σκληρό δίσκο μνήμη, πληκτρολόγιο, ποντίκι, γραφικά, ήχο, είσοδο και έξοδο κ.α.) που συνδέουμε στον υπολογιστή, και λειτουργεί σε συνάρτηση με την κύρια μνήμη, τον επεξεργαστή και το λειτουργικό σύστημα. Βασικά, το chipset στον υπολογιστή λειτουργεί ως ρυθμιστής της κυκλοφορίας δεδομένων σε έναν υπολογιστή, όπως κάνει ένας τροχονόμος στο δρόμο με τα αυτοκίνητα ή όπως τα φανάρια σε ένα μεγάλο κόμβο. Έτσι, όταν ανοίγουμε τον υπολογιστή, η πρώτη συσκευή που ενεργοποιείται είναι ο Επεξεργαστής. Στη συνέχεια, ο σκληρός δίσκος φορτώνει το λειτουργικό σύστημα. Όλες οι διαδικασίες ρυθμίζονται από το chipset. Αυτό θα ρυθμίζει κάθε ροή δεδομένων ξεκινώντας από τον επεξεργαστή, το σκληρό δίσκο, τη μνήμη RAM και άλλες συσκευές, ώστε ο υπολογιστής να μπορεί να λειτουργήσει καλά.
Στη μητρική πλακέτα, χρειάζεται να υπάρχει κάποιο εξάρτημα που θα είναι υπεύθυνο για την επικοινωνία µεταξύ του επεξεργαστή και εξωτερικών συσκευών. Αυτό το εξάρτημα, και πιο συγκεκριμένα ένα κύκλωμα μνήμης ROM είναι το chipset (τσιπσετ), δηλαδή ένα ζευγάρι (σετ) από τσιπακια (τσιπ-σετ). Μέσα στο τσιπσετ, υπάρχει αποτυπωμένο το λογισμικό (πρόγραμμα), που δίνει τις οδηγίες για να λειτουργεί η μητρική πλακέτα.
Το chipset είναι υπεύθυνο για την επικοινωνία μεταξύ των συσκευών (όπως σκληρό δίσκο μνήμη, πληκτρολόγιο, ποντίκι, γραφικά, ήχο, είσοδο και έξοδο κ.α.) που συνδέουμε στον υπολογιστή, και λειτουργεί σε συνάρτηση με την κύρια μνήμη, τον επεξεργαστή και το λειτουργικό σύστημα. Βασικά, το chipset στον υπολογιστή λειτουργεί ως ρυθμιστής της κυκλοφορίας δεδομένων σε έναν υπολογιστή, όπως κάνει ένας τροχονόμος στο δρόμο με τα αυτοκίνητα ή όπως τα φανάρια σε ένα μεγάλο κόμβο. Έτσι, όταν ανοίγουμε τον υπολογιστή, η πρώτη συσκευή που ενεργοποιείται είναι ο Επεξεργαστής. Στη συνέχεια, ο σκληρός δίσκος φορτώνει το λειτουργικό σύστημα. Όλες οι διαδικασίες ρυθμίζονται από το chipset. Αυτό θα ρυθμίζει κάθε ροή δεδομένων ξεκινώντας από τον επεξεργαστή, το σκληρό δίσκο, τη μνήμη RAM και άλλες συσκευές, ώστε ο υπολογιστής να μπορεί να λειτουργήσει καλά.
Τα Chipsets χωρίζονται σε δύο τμήματα, στο βόρειο (northbridge) και στο νότιο (southbridge) και το κάθε ένα τμήμα έχει διαφορετικές υποχρεώσεις:
> Η βόρεια γέφυρα (northbridge) είναι υπεύθυνη για τα βασικά, όπως η επικοινωνία μεταξύ επεξεργαστή, κύριας μνήμης και κάρτας γραφικών
|
> Η νότια γέφυρα (southbridge), είναι υπεύθυνη για την επικοινωνία με τα πιο αργά συστήματα όπως οι κάρτες επέκτασης, η σύνδεση της πλακέτας με τους σκληρούς δίσκους (HDD) και τα οπτικά μέσα (CD/DVD), η λειτουργία του USB3, και διάφορα άλλα.
|
Σε μια μητρική πλακέτα όπως ξέρουμε συνδέονται όλες οι περιφερειακές συσκευές όπως κάρτα γραφικών, κάρτα ήχου, ενσύρματη και ασύρματη επικοινωνία (Ethernet, WLAN, Bluetooth, USB ακόμα και δέκτη τηλεόρασης)
Ας μην ξεχνάμε όμως ότι στους σύγχρονους υπολογιστές οι περιφερειακές συσκευές είναι ενσωματωμένες στην μητρική πλακέτα. Ακόμα και σε αυτή την περίπτωση εξακολουθούν να λογίζονται σαν περιφερειακές συσκευές.
Όπως καταλαβαίνουμε για να γίνει μια επικοινωνία, είναι απαραίτητο να υπάρχει και το λογισμικό, ένα πρόγραμμα δηλαδή που θα δίνει τις οδηγίες, για το πώς θα λειτουργήσει το κάθε εξάρτημα, καθώς επίσης και οι διακοπές που αναφέραμε στην κεφάλαιο 1 που θα βοηθήσουν τις συσκευές να λειτουργήσουν.
Με αυτά που αναφέραμε ως εδώ μπορούμε να καταλάβουμε με ποιο τρόπο γίνεται η σύνδεση των περιφερειακών συσκευών σε έναν υπολογιστή.
Στη συνέχεια θα ξεχωρίσουμε τα ήδη των περιφερειακών συσκευών που μπορούν να συνδεθούν αλλά και τι άλλο χρειάζονται για να γίνει αυτή η σύνδεση.
Οι περιφερειακές συσκευές σε έναν υπολογιστή, μπορεί να είναι συσκευές δευτερεύουσας μνήμης (σκληροί δίσκοι, CD/DVD, φλασάκια), ή συσκευές εισόδου/εξόδου για να επικοινωνήσει ο υπολογιστής με το χρήστη ή με άλλα υπολογιστικά συστήματα.
Ας μην ξεχνάμε όμως ότι στους σύγχρονους υπολογιστές οι περιφερειακές συσκευές είναι ενσωματωμένες στην μητρική πλακέτα. Ακόμα και σε αυτή την περίπτωση εξακολουθούν να λογίζονται σαν περιφερειακές συσκευές.
Όπως καταλαβαίνουμε για να γίνει μια επικοινωνία, είναι απαραίτητο να υπάρχει και το λογισμικό, ένα πρόγραμμα δηλαδή που θα δίνει τις οδηγίες, για το πώς θα λειτουργήσει το κάθε εξάρτημα, καθώς επίσης και οι διακοπές που αναφέραμε στην κεφάλαιο 1 που θα βοηθήσουν τις συσκευές να λειτουργήσουν.
Με αυτά που αναφέραμε ως εδώ μπορούμε να καταλάβουμε με ποιο τρόπο γίνεται η σύνδεση των περιφερειακών συσκευών σε έναν υπολογιστή.
Στη συνέχεια θα ξεχωρίσουμε τα ήδη των περιφερειακών συσκευών που μπορούν να συνδεθούν αλλά και τι άλλο χρειάζονται για να γίνει αυτή η σύνδεση.
Οι περιφερειακές συσκευές σε έναν υπολογιστή, μπορεί να είναι συσκευές δευτερεύουσας μνήμης (σκληροί δίσκοι, CD/DVD, φλασάκια), ή συσκευές εισόδου/εξόδου για να επικοινωνήσει ο υπολογιστής με το χρήστη ή με άλλα υπολογιστικά συστήματα.
Τι είναι Είσοδος, τι είναι Έξοδος
Με τον όρο είσοδος, εννοούμε, τη ροή δεδομένων ΠΡΟΣ την Κεντρική Μονάδα Επεξεργασίας, (αυτά που ΜΠΑΊΝΟΥΝ στον υπολογιστή)
Με τον όρο έξοδος, περιγράφουμε το αντίθετο, δηλαδή τη ροή δεδομένων ΑΠΟ την ΚΜΕ, προς τις περιφερειακές συσκευές όπως τον εκτυπωτή κά. (αυτά που ΒΓΑΊΝΟΥΝ από τον υπολογιστή για να τα δούμε σε άλλες συσκευές)
Για να συνδέσουμε τις περιφερειακές συσκευές σε έναν υπολογιστή και να μπορεί να υπάρχει επικοινωνία με αυτές, χρειάζονται και κάποιες πλακέτες που θα βοηθήσουν στη σύνδεση και στην επικοινωνία. Αυτές είναι οι κάρτες Ι/Ο, ή αλλιώς ελεγκτές Ι/Ο.
Ελεγκτές εισόδου εξόδου (Ι/Ο)
Είναι κάρτες (ηλεκτρονικές πλακέτες) που μπαίνουν μέσα στον υπολογιστή και από την πίσω του μεριά μπορεί να βγάζουν τρυπίτσες (βύσματα) για να συνδεθούν εκεί με τα καλώδιά τους οι συσκευές εισόδου εξόδου (π.χ. η οθόνη, το πληκτρολόγιο κλπ) και να μπορούν να δεχτούν έξοδο των δεδομένων της Κεντρικής Μονάδας Επεξεργασίας. Όπως έχουμε ήδη αναφέρει στο παρελθόν, κανένα υλικό του υπολογιστή δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς το απαραίτητο λογισμικό. Έτσι και στην περίπτωση των καρτών Ι/Ο, ούτε και αυτές δεν μπορούν να λειτουργήσουν χωρίς να υπάρχουν και τα απαραίτητα προγράμματα για να δώσουν τις οδηγίες για την επικοινωνία. Αυτά τα προγράμματα ονομάζονται Οδηγοί Συσκευών (Ντράιβερς Drivers). Οδηγοί συσκευών Για να λειτουργήσει ένας ελεγκτής εισόδου εξόδου, πρέπει να έχουμε εγκαταστήσει και το κατάλληλο λογισμικό (βοηθητικό πρόγραμμα), δηλαδή τον οδηγό της συσκευής, ή αλλιώς ντράιβερς (drivers). Σε αυτό θα βρίσκονται οι πληροφορίες (οδηγίες) για την επικοινωνία της Κεντρικής Μονάδας Επεξεργασίας με τη συγκεκριμένη περιφερειακή συσκευή. |
Συσκευές P ‘n’ P
Στους σύγχρονους υπολογιστές οι συσκευές έχουν ρυθμιστεί ώστε να αναζητούν αυτομάτως τους οδηγούς τους (drivers) στο διαδίκτυο, χωρίς να χρειάζεται να κάνει κάτι ο χρήστης. Οι συσκευές αυτές ονομάζονται συσκευές Plug and Play PnP: (τοποθέτησης και άμεσης λειτουργίας). Είναι εκείνες δηλαδή που όταν τις συνδέσουμε μπορούν να δουλέψουν κατευθείαν, δεν χρειάζεται να εγκαταστήσουμε τα βοηθητικά προγράμματα, αλλά το Λειτουργικό Σύστημα τα βρίσκει μόνο του.
Στους σύγχρονους υπολογιστές οι συσκευές έχουν ρυθμιστεί ώστε να αναζητούν αυτομάτως τους οδηγούς τους (drivers) στο διαδίκτυο, χωρίς να χρειάζεται να κάνει κάτι ο χρήστης. Οι συσκευές αυτές ονομάζονται συσκευές Plug and Play PnP: (τοποθέτησης και άμεσης λειτουργίας). Είναι εκείνες δηλαδή που όταν τις συνδέσουμε μπορούν να δουλέψουν κατευθείαν, δεν χρειάζεται να εγκαταστήσουμε τα βοηθητικά προγράμματα, αλλά το Λειτουργικό Σύστημα τα βρίσκει μόνο του.
Για να εξασκηθείς στις συσκευές του υπολογιστή κάνε το παρακάτω κουίζ
Σύρε την κάθε εικόνα που εμφανίζεται, στη σωστή μεριά, ανάλογα αν η συσκευή είναι Περιφερειακή, Εισόδου, Εξόδου, ή Εισόδου & Εξόδου μαζί.
Σύρε την κάθε εικόνα που εμφανίζεται, στη σωστή μεριά, ανάλογα αν η συσκευή είναι Περιφερειακή, Εισόδου, Εξόδου, ή Εισόδου & Εξόδου μαζί.
ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ: ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ
Κάνε κλικ στο παρακάτω αρχείο, για να κατεβάσεις ερωτήσεις και απαντήσεις για την επανάληψή σου.
επαναληψη_στα_λειτουργικά.pdf | |
File Size: | 802 kb |
File Type: |